Emmanuel Macron over TF1: mogelijke referenda, het huren van gevangenissen in het buitenland, "onaanvaardbare" Israëlische acties in Gaza... de tien sleutelmomenten van het interview

Een format dat we sinds oktober 2022 niet meer hebben gezien: dat van Emmanuel Macron "op de grill" van een televisietoestel, volgens de formule die het Élysée gebruikt. En ook een explosieve cast die het staatshoofd meer dan drie lange uren zal ondervragen op dinsdagavond 13 mei op TF1 . In het speciale programma "De uitdagingen van Frankrijk" stonden onder meer Blast-journalist Salomé Saqué aan het woord, die hem vragen stelde over de jeugd, voormalig medeoprichter van Reporters Without Borders (RSF) Robert Ménard, nu burgemeester van Béziers, die, zoals verwacht, veiligheidskwesties ter sprake bracht, en CGT-vakbondsleider Sophie Binet, die naar verwachting zou spreken over hervormingen van de industrie en pensioenen. In het eerste deel sprak de president van de republiek ook over internationale kwesties. Hier zijn de tien hoogtepunten van de avond.

Een paar dagen na een reis naar Kiev werd Emmanuel Macron aan het begin van het programma ondervraagd over de oorlog in Oekraïne. Hij verdedigde een evenwichtig standpunt ter ondersteuning van Volodymyr Zelensky, met name door wapens te sturen, zonder echter "nooit tot een escalatie over te gaan." "Wat er in Oekraïne gebeurt, gaat over onze veiligheid. Wij willen vrede", stelde het staatshoofd. "We willen geen derde wereldoorlog beginnen", zegt hij nadrukkelijk tegen degenen die hem ervan beschuldigen een "oorlogszuchtige" te zijn. Maar "we kunnen Oekraïne niet in de steek laten", benadrukt hij. Hij dreigde Rusland met nieuwe sancties als het land "bevestigt zich niet aan" het staakt-het-vuren te houden .

Op de vraag naar de ontwikkeling van een beter gecoördineerde Europese defensie noemde de president van de republiek de "nucleaire doctrine". "Gezien de huidige situatie wilde ik dat we met alle partners die dat willen, een oefening konden doen om te kijken of we verder konden komen", voegde hij toe. Een aanpak waaraan hij drie voorwaarden stelt: "Frankrijk zal niet voor anderen betalen" , "het zal niet ten koste gaan van wat wij zelf nodig hebben" en tenslotte "de uiteindelijke beslissing" over het gebruik van kernwapens "zal altijd bij de president van de republiek, het opperbevelhebber van de strijdkrachten, liggen".

Veel later in de show sprak de bewoner van het Élysée over de situatie in het Midden-Oosten, dat hij onlangs bezocht. Emmanuel Macron zei eerst dat het niet aan hem was om de situatie in Gaza als "genocide" te bestempelen, maar eerder aan "historici". Vervolgens veroordeelde hij scherp het beleid van de Israëlische premier: "wat de regering van Benjamin Netanyahu vandaag doet, is onaanvaardbaar", "een schande", voegde hij eraan toe. Hij betreurde het vooral dat "alle hulp die Frankrijk en andere landen sturen" "door de Israëliërs wordt geblokkeerd." In tegenstelling tot de Verenigde Staten, die Netanyahu's arm zouden kunnen omdraaien omdat de Hebreeuwse staat "afhankelijk is van Amerikaanse wapens." Bovendien is de kwestie van een herziening van de "samenwerkingsakkoorden" tussen de Europese Unie en Israël "open", dreigde Emmanuel Macron.

In de tamelijk verhitte discussie die plaatsvond met de secretaris-generaal van de CGT, Sophie Binet, werd de president aangesproken op zijn economische theorie. Hij maakte weliswaar een eigen grafiek over de toename van het aantal banen in de industrie gedurende zijn ambtstermijn van vijf jaar, maar de vakbondsvertegenwoordiger wees hem erop dat de curve sinds 2023 een omkering liet zien. En in de gevallen van Vencorex en ArcelorMittal , strategische industrieën, verwierp hij het idee om ze te nationaliseren. Onder druk van Sophie Binet beweert hij dat "nationalisatie geen enkel doel dient", ook al zou EDF in 2022 genationaliseerd zijn om de ambities van het land op het gebied van herstel van de kernenergie te dienen. "Zeggen dat nationalisatie een antwoord is, is liegen tegen de mensen."

"Jullie dwingen ons om te werken tot we 64 zijn. Een hervorming die tegen de wil van miljoenen werknemers wordt opgelegd", zei Sophie Binet, die een referendum eisten om de Fransen te vragen of zij de verhoging van de pensioenleeftijd willen afschaffen. Gilles Bouleau herinnerde er terloops aan dat 68% van de ondervraagden voorstander is van een dergelijk overleg. "Nee, geen referendum", bleef het staatshoofd volhouden. Hij herinnerde de CGT-leider eraan dat hij in 2022 campagne had gevoerd voor dit onderwerp, omdat hij ervan overtuigd was dat hij hier legitimiteit uit kon putten. En Sophie Binet antwoordde met haar hand op haar hart: "Er was extreemrechts tegen u, zelfs ik heb op u gestemd!" "Eerst dank u wel", antwoordde Macron met een glimlach, waarna hij zijn betoog zonder enige afwijzing voortzette.

Vervolgens riep het staatshoofd op tot het openen van een discussie over de financiering van het Franse sociale model. Ik hoop dat er een sociale conferentie wordt gehouden over de financiering van ons sociale model. Hij wordt dit jaar 80, hij is een schat van de Republiek. "Het is gewoon zo dat de financiering ervan te veel afhankelijk is van werk", zei hij. "We moeten gaan nadenken over de veranderingen in werk", zei de president, zonder veel meer over de details te zeggen.

Tegenover de burgemeester van Béziers, Robert Ménard, die zijn veiligheidsobsessie de revue liet passeren, kondigde Emmanuel Macron een ongekende maatregel aan: het verhuren van gevangenisplaatsen in het buitenland, voor het geval de gevangenissen overbevolkt raken. Minister van Justitie Gérald Darmanin zou "ernaar zijn gaan kijken", aldus de president, en hij voegde eraan toe dat dit voorstel "een van de dingen is die we bereid zijn te doen". Het staatshoofd bekrachtigde ook het idee dat gevangenen moeten bijdragen aan de kosten van hun opsluiting , een idee dat onlangs door Darmanin werd geopperd en dat "volledig relevant" werd genoemd.

Het staatshoofd verdedigde de tekst over het einde van het leven die momenteel in het parlement wordt besproken. Hij noemde de wet " evenwichtig " en noemde deze "een verdere ontwikkeling van onze wetgeving ". Hij wilde de wet "goedkeuren". Vervolgens opende hij de weg voor een referendum over het onderwerp, mochten de debatten in de Kamer vastlopen. " Ik zal het alleen doen als het wordt geblokkeerd, maar eerst moet het parlement zijn werk doen", zei hij.

Naast het onderwerp van het levenseinde herhaalde Emmanuel Macron zijn wens, die hij al uitte in zijn nieuwjaarswensen van 31 december, om de Franse bevolking via verschillende referenda te " bemoeien ". Hij gaf daarbij geen verdere details over de betrokken onderwerpen. Over immigratie? "Ik zie geen onderwerp dat onder het bereik van artikel 11 valt", antwoordt hij. Om het politieke systeem te moderniseren door evenredige vertegenwoordiging in te voeren bij parlementsverkiezingen? "Geen zin." Over de overheidsfinanciën, zoals François Bayrou wenst ? "Als sommige hervormingen via een referendum kunnen worden goedgekeurd, waarom niet? Maar we moeten voorzichtig zijn: economische en sociale hervormingen vallen binnen de reikwijdte van Artikel 11, belastingen en de begroting zijn een bevoegdheid van het parlement, geen onderwerp van een referendum." Kortom, het is allemaal nog niet helemaal duidelijk.

Moeilijkheden om onderdak te vinden, eindeloze wachtrijen bij de voedseldistributiepunten... Dinsdagavond was het journaliste Salomé Saqué die het opnam voor de jongeren en hun problemen . Om hierop te reageren kondigde Emmanuel Macron een ‘sociale bronbetaling’ aan. "Jongeren die niet bij hun ouders wonen, dáár heerst armoede", merkte hij op, en stelde voor om één "enkele beurs" in te voeren "zodat een jongere die niet bij zijn ouders woont, een beurs én APL krijgt", zonder verder in details te treden. “Maar waarom nu?” , riep Salomé Saqué uit. "Omdat het buitengewoon ingewikkeld is, […] duurt het ontzettend lang om het door te voeren," rechtvaardigde de president zichzelf.

"Waarom zouden we geen voedingslessen op scholen introduceren en het aantal sporturen op scholen verhogen?" vroeg de meest gevolgde influencer van Frankrijk , de nummer één ter wereld op YouTube, die gespecialiseerd is in content over bodybuilding. Wie herinnert zich dat "een sedentaire levensstijl en obesitas grote problemen voor de volksgezondheid vormen" . "Nou, hij heeft volkomen gelijk", antwoordt Emmanuel Macron onmiddellijk, bijna in overleg met de webster die al onthulde dat ze op hem gestemd heeft. "De 30 minuten sport per dag op school is een fantastisch hulpmiddel, zoals Tibo InShape het treffend verwoordde, om overgewicht te voorkomen", voegde hij toe.

De opvallende afwezige van de avond was de premier. Emmanuel Macron noemde hem bijna nooit, ook al is hij theoretisch gezien verantwoordelijk voor het vinden van meerderheden in de Assemblee, in de hoop dat alles wat de president zojuist heeft aangekondigd, wordt aangenomen. De premier zal naar verwachting ook deze woensdag verschijnen voor een hoorzitting van de parlementaire onderzoekscommissie naar de Bétharram-affaire. Wat Gilles Bouleau aan het einde van de uitzending opmerkte. "Toen François Bayrou minister was, streed hij tegen geweld tegen kinderen", herinnert hij zich, en hij verzekerde dat hij "veel" met hem over de zaak in kwestie had gesproken . " Ik weet wie hij is. Hij is een man die ik al jaren ken. Ik vertrouw hem."